Муркаш районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан ҫын патӗнче палламан ҫын пропискӑра тӑни ҫиеле тухнӑ. Вӑл Молдавинчен иккен. Ҫав ҫын хӑйӗн патӗнче пропискӑра тӑнине кил хуҫи те, унӑн тӑванӗсем те пӗлмен иккен.
Пӑтӑрмах пирки Чӑваш Ен прокуратуринче пӗлтернӗ. 2021 ҫул вӗҫӗнче пенсионеркӑн килне палламан ҫын ячӗпе ҫыру ҫитнӗ. Ҫакӑ ватта хытах тӗлӗнтернӗ.
Тӗрӗслев палӑртнӑ тӑрӑх, хӗрарӑм ҫуртӗнче Молдавинчи арҫын 10 ҫул ытла пропискӑра тӑни палӑрнӑ. Пенсионерка ӗнентернӗ тӑрӑх, ют ҫынна пропискӑна тӑратма вӑл никама та ирӗк паман.
Ют ҫынна пропискӑна епле тӑне йӗрке хуралҫисем тӗпчӗҫ.
Ака уйӑхӗн 23-мӗшӗнче «Чӑваш ачи чӑвашах» 6-мӗш фестиваль иртӗ. Вӑл Муркаш районӗнчи Калайкасси шкулӗнче 9 сехетре пуҫланӗ.
Фестивале йӗркелекенсен йышӗнче Чӑваш Енӗн Вӗренӳ институчӗпе Чӑваш наци ӑслӑлӑхпа наци ӳнер академийӗ те пур.
Чӑваш Республикин Вӗренӳ институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, мероприятие тӑватӑ енпе хутшӑнма пулать: «Вӗрентетпӗр чӑвашла» (чӑваш чӗлхи предметне вӗрентмен учительсем хутшӑнаҫҫӗ, чӑвашла уроксем кӑтартӗҫ); «Савӑнатӑп эп чӑваш пулнишӗн» (кӗҫӗн классенче вӗренекен ачасем чӑваш халӑхӗн пӗр-пӗр йӑлине кӑтартса парӗҫ); «Сар каччӑпа сарӑ хӗр» (7-9 классенче вӗренекен ачасем чӑваш халӑх историне, культурине, чӗлхине, йӑли-йӗркине пӗлнине ӑс-тӑн вӑййинче кӑтартӗҫ); «Тӑвалла пулсан та малалла» (чӑвашлӑх туйӑмне аталантаракан проекта вӗренӳ организацийӗн директорӗ (заведующийӗ) е унӑн ҫумӗ хӳтӗлӗ).
Муркаш районӗнче пурӑнакан пӗр арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл Атӑлта рак тытнӑ. Ӑна Чӑваш Енри транспорт полицийӗ тытса чарнӑ.
Муркаш районӗнче пурӑнакан 42 ҫулти арҫын Атӑлта пӑр шӑтарса унта 50 метр сарлакӑш тетӗл янӑ. Пулӑҫ аллине ҫапла майпа 15 рак тата темиҫе пулӑ ҫакланса ӗлкӗрнӗ. Транспорт полицийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, рака кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тытӑнса утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗччен тытма юрамасть.
Ҫутҫанталӑк ресурсӗсене ҫав арҫын 10 пин тенкӗ ытлалӑх шар кӑтартнӑ. Халӗ ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрти ял вулавӑшӗнче «Арчиков Емельян Иванович — ученый-геоморфолог, доктор географических наук» экологи концеренцийӗ иртӗ. Ӑна Паллӑ ентешсен ҫулталӑкне халалланӑ. Мероприятие Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗ, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ тата Муркаш районӗнчи тӗп вулавӑш тытӑмӗ йӗркелет.
Емельян Арчиков (15.08.1925-16.11.2004) — паллӑ ученый-геоморфолог, географи наукисен докторӗ (1990), профессор (1980). Вӑл Муркаш районӗнчи Нискассинче ҫуралнӑ. И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнчи (ун чухне аслӑ шкул пединститут шутланнӑ) физикӑпа математика факультетӗнчен, Мускаври М.В. Ломоносов ячӗллӗ патшалӑх университетӗнчи географи факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ.
1992 ҫултанпа Емельян Арчиков ЧПУра физика георграфийӗн тата геоморфологин кафедрин заведующийӗнче ӗҫленӗ. Ҫӗр рельефӗпе тинӗссене, юханшывсемпе тусене тӗпченӗ май Муркаш районӗн мухтавлӑ ҫынни Чукоткӑпа Приморье таран ҫитнӗ.
Кӗҫӗр, пуш уйӑхӗн 22-мӗшӗнче 21 сехет те 10 минутра, Муркаш районӗнчи Калмаккасси ялӗ ҫывӑхӗнче авари пулнӑ. ҪҪХПИ пӗлтернӗ тӑрӑх, «Фольксваген Транспортер» каялла ҫаврӑннӑ чухне хирӗҫ килекен «Форда» ирттерсе яман. Икӗ машина ҫапӑннӑ.
Микроавтобусра пулнӑ 30 ҫулти пассажр аманнӑ. Юрать-ха, вӑл хӑрушсӑрлӑх пиҫҫиххипе ҫыхӑннӑ пулнӑ. Микроавтобусра пӗтӗмпе 6 ҫын пулнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, водитель вӗсене «Бла-бла-кар» сайт урлӑ тупнӑ.
«Транспортера» штрафстоянкӑна ӑсатнӑ, водителе аваришӗн явап тыттарасшӑн. Кунсӑр пуҫне саккуна пӑсса тупӑш тунӑшӑн явап тыттарма материалсем пухаҫҫӗ.
Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен каллех «Раҫҫейри ҫулталӑк йывӑҫӗ» конкурс пуҫланать. Унта пирӗн чӑваш юманӗн ҫӗнтерес шанчӑк пур. Апла уншӑн сасӑламалла.
Палӑртмалла: Муркаш районӗнчи Ильинка ҫывӑхӗнче ӳсекен ватӑ юман 2020 ҫулта ҫак конкурсра иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Вӑл 371 ҫулта тесе шутлаҫҫӗ ӑсчахсем.
Сасӑлав www.rosdrevo.ru сайтра иртет. Вӑл ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗччен пырӗ. Хальхи вӑхӑтра конкурса хутшӑнакан йывӑҫсен списокне хатӗрлеҫҫӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 10-мӗшӗччен ҫӗнтерӳҫӗ-йывӑҫа палӑртӗҫ. Авӑнӑн 10-мӗшӗнчен пуҫласа вара ҫав йывӑҫ ӳсекен регионта ача-пӑча ӳкерчӗкӗсен конкурсӗ иртӗ.
Ӗнер, пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев ҫынсене хӑйсен ыйтӑвӗсемпе йышӑннӑ. Унта хула ҫыннисем те, ялта пурӑнакансем те пынӑ.
Муркаш районӗнчи Ҫармӑҫкассинче пурӑнакан Виталий Хлебников, ялта шыв ҫук тесе республика ертӳҫи патне ҫитнӗ. Ҫак нуша ялти 101 хуҫалӑха, вӗсенче 215 ҫын пурӑнать-мӗн, пырса тивнине пӗлтернӗ вырӑнти хастар.
Шыв башнине тӗпрен юсама проектпа смета документацине йӗркеленӗ иккен-ха, анчах экспертсем ӑна хальлӗхе ырласа ӗлкӗреймен.
«Проект экспертиза витӗр тухсан ӗҫе малалла тӑсӑпӑр», — шантарнӑ республика ертӳҫи.
Муркаш районӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗ Ростислав Тимофеев муниципалитета ертсе пыма пӑрахнине эпир ӗнер пӗлтернӗччӗ. Райадминистрацин ҫӗнӗ пуҫлӑхне суйламалли конкурс комиссине паян республика шайӗнче палӑртнӑ та.
Йыша «Чӑваш Республикинчи муниципалитет пӗрлешӗвӗсен канашӗ» ассоциацин ӗҫ тӑвакан директорӗ Александр Кузнецов, ГКЧСӑн республикӑри комитечӗн председателӗ Сергей Павлов, республикӑн Экономика аталанӑвӗн тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ Надежда Столярова, Чӑваш Ен Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Николай Угаслов, Чӑваш Республикин Администрацийӗн Шалти полтика управленийӗн консультанчӗ Юрий Ямсков кӗнӗ.
Хӗрлӗ Чутай районӗн адмнистрацийӗн пуҫлӑхне суйлама та паян конкурс комиссине ҫирӗплетнӗ.
Ҫак эрнере республикӑри муниципалитетсенчен пӗринче пуҫлӑх ӗҫрен кайнӑ. Хӑйне должноҫрен хӑтарма ыйтса Муркаш районӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ Ростислав Тимофеев заявлени ҫырса панӑ.
Пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнче муниципалитетра Депутатсен пухӑвӗн депутачӗсем черетсӗр ларӑва пуҫтарӑннӑ.
Каяс текен ҫынна чараймӑн. Депутатсем Ростислав Тимофеевӑн заявленине пӗр шухӑшлӑн тивӗҫтернӗ.
Хальлӗхе илсен, Муркаш районӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗн пуканне никам та йышӑнман. Ҫывӑх вӑхӑтра конкурс иртӗ, унта ҫӗнӗ ертӳҫӗне суйлӗҫ.
Муркаш районӗнчи Вӑрманкас ялӗнче машина урапи айне ҫын пулнӑ. Инкек каҫхи тӑхӑр сехетре сиксе тухнӑ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, машина рулӗ умӗнче ӳсӗр водитель пулнӑ. Хӗрӗнкӗскер урапа айне ҫын лекнине те туйман. «Сисмерӗм», — ӑнлантарнӑ вӑл пакунлисене.
Мшина вырӑнтан хускалса каяс тесе пӗр вырӑнта тапкаланнӑ, ҫав вӑхӑтра ун урапи айӗнче ҫын пулнӑ.
Шар курни 39 ҫулта. Турра шӗкӗр, вӑл чӗрӗ тӑрса юлнӑ, анчах йывӑр суранланса пӗтнӗ. Ӑна пульницӑна ӑсатнӑ.
Ӳсӗр водителе ҫул-йӗр инспекторӗ пулса ӗҫленӗ Юрий Алексеев тытса чарнӑ. Вӑл сасӑ илтсе урама чупса тухнӑ. Ӳсӗр водительтен машина уҫҫине ял ҫыннисемпе пӗрле туртса илнӗ.
+11.3 °C